Wat is er veranderd per 1 juli 2024?
Op 1 juli 2024 is de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven in werking getreden. Slachtoffers kunnen nu in meer gevallen aangifte doen. Het uitgangspunt van de nieuwe wet is dat meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag, zowel offline als online, strafbaar zijn gesteld en de straffen zijn verhoogd. Voor aanranding en verkrachting is (fysieke) dwang niet lager vereist. Ook seksuele intimidatie en sexchatting zijn strafbaar gesteld. Maar wat heeft dit voor concrete gevolgen?
Seksuele intimidatie zowel offline als online
De nieuwe wet pakt zowel offline als online seksueel misbruik harder aan. Een voorbeeld van offline seksuele intimidatie is wanneer iemand een ander achtervolgt en intimiderende, seksueel getinte opmerkingen maakt. Volgens de nieuwe wet is het ook strafbaar om seksueel getint te chatten of (telefoon)gesprekken te voeren met kinderen jonger dan 16 jaar op een manier die schadelijk is voor het kind (sexchatting). Dit is ook verboden bij kinderen van 16 en 17 jaar die zich in een kwetsbare positie bevinden. Bijvoorbeeld kinderen met een verstandelijke handicap of een psychische stoornis.
Gradaties aanranding/verkrachting
In de oude zedenwet zijn de delicten aanranding en verkrachting alleen bij toepassing van dwang strafbaar. In de nieuwe wet hoeft er geen sprake meer te zijn van deze dwang om onvrijwillig seksueel contact te zien als aanranding of verkrachting.
De delicten aanranding en verkrachting worden in de Wet seksuele misdrijven vervangen door in totaal zes strafbaarstellingen:
- Schuldaanranding
- Opzetaanranding
- Gekwalificeerde opzetaanranding
- Schuldverkrachting
- Opzetverkrachting
- Gekwalificeerde opzetverkrachting
Het cruciale verschil tussen opzet en schuld ligt in de mentale houding van de dader als de ander niet wil. Bij zowel opzet als schuld is er sprake van seksueel contact zonder de instemming van de ander. In beide gevallen waren er duidelijke signalen dat er geen instemming was, en de dader heeft deze signalen opgemerkt of had ze moeten opmerken.
Bij de schuldvarianten had de dader ‘ernstige reden om te vermoeden’ dat de ander niet wilde, maar heeft hij signalen verkeerd ingeschat. Bij de opzetvariant weet de dader dat de ander geen seksueel contact wil, maar gaat toch door.
Van de gekwalificeerde opzetvariant is sprake bij gebruik van dwang, geweld of bedreiging rondom de aanranding of verkrachting.
Gevolgen van de nieuwe wet
Hoewel de nieuwe wet de mogelijkheid tot aangifte verbreedt, blijft de bewijsproblematiek binnen de zedenwetgeving onveranderd. De bewijsproblematiek die in zedenzaken vaak speelt, omdat het veelal om één-op-één situaties gaat tussen dader en slachtoffer, zal zich blijven voortdoen.
Indien een verdachte ontkent en getuigen ontbreken, gaat het om het woord van de een tegen de ander. Steunbewijs, zoals sporen op het lichaam, camerabeelden of tekstberichten, is dan noodzakelijk.
(!) Let wel op dat de oude zedenwet van kracht blijft voor delicten gepleegd voor de ingangsdatum van de nieuwe wet op 1 juli 2024, ook als daarna pas aangifte is gedaan.
Meer weten over dit onderwerp? Neem vrijblijvend contact met ons op.